تاریخچه مختصر و ساختار
آغاز ماجرای حوزه علمیه مشکوة را می توان از نامه ای دانست که به دستخط حجة الاسلام و المسلمین قاسمیان در اوایل سال 87 برای مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) ارسال می شود. در این نامه جناب آقای قاسمیان ضمن معرفی خود و ارایه گزارشی از عملکرد مؤسسه شان (که آن روز «آموزش علوم اسلامی مشکوة» نام داشت)، از ایشان سه درخواست می کند: دعای فروان، رهنمودهای لازم و ایجاد سازوکاری برای نظارت بر عملکرد موسسه که منویات رهبری را اجرا کند.
مقام معظم رهبری پس از مطالعه نامه ایشان، دستور پیگیری و بررسی طرح ایشان و ارایه در بین کارشناسان را صادر می فرمایند (در مرداد 1387) که بر اساس چند گزارش دفتر رهبری (در بهمن و اسفند 1387) هم شخص آقای قاسمیان و هم طرح ایشان به تأیید رسیده و دستور حمایتهای مالی و اداری برای اجرایی شدن این طرح صادر می شود. در این گزارشها مهمترین ویژگی این طرح را اجرایی نمودن منویات رهبری در زمینه حوزه معرفی می کنند (بر این مطلب تصریح شده است: در راستای اجرایی نمودن رهنمودهای رهبر معظم انقلاب که فرمودند: نظام درسی در حوزه باید کوتاه و کارآمد و به روز شود».).
پس از این مراحل، آقای قاسمیان چند موضوع را به صورت موازی پیگیری می کنند تا بتوانند اولین ورودی خود را در سال 1388 گزینش و جذب نمایند:
- پیگیری مکان حوزه از طریق هیأت امنا (چند نفر از بزرگان حوزوی که با پیشنهاد آقای قاسمیان و بررسی دفتر رهبری به عنوان اعضای اولین هیأت امنای مشکوة در اوایل سال 1388 تعیین شده اند)
- طراحی برنامه های علمی از طریق مشورت با چند تن از اساتید و فضلای حوزه علمیه قم و تهران
- معرفی و تبلیغ حوزه در بین جوانان انقلابی با کمک دانشجویانی که در دوره آزمایشی طرح مشکوة حضور داشته اند (که بعدها به طلاب دوره صفر مشکوة معروف شدند)
بر این اساس اولین ورودی مشکوة در مهر 1388 جذب شده و در ساختمانی اجاره‌ای در یک مجتمع آموزشی (مجتمع بهان) واقع در جنت آباد شمالی شروع به کار میکند.
با توجه به مشکلاتی که در تأمین هزینه اجاره ساختمان بهان به وجود می آید با تلاش و پیگیری فراوان، از سال 1389 طلاب مدرسه مشکوة وارد مدرسه صدر بازار (جنب مسجد امام خمینی ره) می شوند.
با توجه به اینکه آقای قاسمیان، سابقه اجرای طرح آموزش علوم اسلامی برای خواهران را نیز داشتند (که گزارشهای آن در سال 1387 برای دفتر رهبری ارسال شده است) دومین مدرسه رسمی در حوزه علمیه مشکوة را به عنوان «مشکوة اندیشه» برای خواهران در سال 1390 تأسیس کردند و سرکار خانم تقوی را به عنوان مدیر این مدرسه تعیین نمودند.
در تمام این مدت، فعالیت‌ها و سیاست گذاری های کلان مدرسه تحت اشراف هیأت امنای منصوب رهبری اتفاق می افتاد. اعضای هیأت امنا هم اکنون عبارتند از آیات عظام و حجج اسلام آقایان: محمدی عراقی، احمد واعظی، علیرضا امینی، محمد قمی، عبدالحسین خسروپناه، سید علیرضا صدر حسینی، مهدی رجایی نیا، غلامرضا قاسمیان، محمد حاج ابوالقاسم و محمد حسن جعفری.
به دلیل تداوم مشکلات مالی مجموعه و با پیشنهاد حجة الاسلام و المسلمین قاسمیان، موقوفات مدرسه صدر بازار با حکم مقام معظم رهبری و به تولیت آیة الله محمدی عراقی، در اختیار مدرسه مشکوة قرار می گیرد و ایشان به عنوان ریاست مجتمع حوزه‌ای صدر تعیین می‌گردند.
پس از جذب دو دوره دیگر در مدرسه برادران، به دلیل کمبود فضای مدرسه صدر، مدرسه مشکوة به منطقه پلائین (در نزدیکی حرم امام خمینی ره) منتقل می شود. پس از این انتقال و با توجه به تجربه جذب همزمان ورودی دیپلم و دانشجو در سه دوره اول مشکوة، تصمیم بر این می شود که ورودی دیپلم از دانشجو جدا شود و بر این اساس سومین مدرسه رسمی نیز در سال 1394 مخصوص ورودی دیپلم در محل «مدرسه صدر بازار» تأسیس شد و جناب آقای ناسخیان برای اداره این مدرسه تعیین شدند.
یکی از مهمترین ارکان مدل مدیریتی حجةالاسلام و المسلمین قاسمیان در اداره مدرسه مشکوة از همان ابتدای کار، حضور فعالِ طلاب در تصمیم‌گیری‌ها و اجرای برنامه‌های علمی-تربیتی بود که طبیعتاً این امر، نمی‌توانست جای مشارکت اساتید فاضل را پر نماید. بر این اساس و با پیشنهاد تعدادی از طلاب و اساتید، شورای اساتید مدرسه -متشکل از چند تن از اساتیدی که نقش مهمی در شکل‌گیری و اعتبار مشکوة داشتند- تشکیل شد و در تصمیم‌گیری و مشورت به مدیر مدرسه نقش اساسی ایفا نمودند.
با انتقال طلابِ اولین دوره مدرسه مشکوة به قم در سال 1395، شعبه قمِ مشکوة (مدرسه کریمه اهل بیت سلام الله علیها) با مدیریت جناب آقای حاج ابوالقاسم تأسیس شد.
پس از گسترش مدارس و لزوم هماهنگی بین سیاست‌های کلان مجموعه، شورایی با عنوان «شورای مجتمع» به ریاست آیة الله محمدی عراقی و عضویت اعضای حقوقی و حقیقی تشکیل شد (حجج اسلام آقایان قاسمیان، حاج ابوالقاسم، جعفری، حیدری، علوی و فقیهی که همان شورای اساتید سابق بودند).
پس از این، مدارس دیگری از جمله مدرسه جواد الائمه علیه السلام (طلاب سیکل) و مرکز تخصصی در قم، مدرسه امام صادق علیه السلام و مدرسه امام کاظم علیه السلام در اصفهان و کرمانشاه (طلاب دانشگاهی) تأسیس شدند.
پس از اینکه آیة الله محمدی عراقی، بخشی از امور مربوط به مجتمع را به قائم مقام خود (حجة الاسلام و المسلمین حاج ابوالقاسم) سپردند، ستاد مجتمع باز طراحی شده و شورای برنامه ریزی مجتمع تشکیل شد (متشکل از مسئولین ستاد، مدیران مدارس و نماینده اساتید).
در اواخر سال 1397 و اوایل سال 1398 –پس از گذشت 10 سال از آغاز به کار مشکوة- حجة الاسلام و المسلمین قاسمیان تصمیم گرفت اداره مدرسه علی بن موسی الرضا علیه السلام را به حجة الاسلام و المسلمین کربلایی (از طلاب دوره صفر مشکوة و مسئول پروژه بازبینی طرح مشکوة معروف به مدرسه الگو) بسپرد که این امر با موافقت مسئولین مجتمع و هیأت امنا، اجرایی شد.
بر این اساس امروزه مدیریت مدرسه علی بن موسی الرضا (علیه السلام) در ذیل ساختار سازمانی حوزه علمیه مشکوة و با ساختار درونی زیر انجام می شود:
ورودی‌های مدرسه
عمده داوطلبین و پذیرفته‌شدگان این حوزه از سال 1388 تاکنون از بین دانشجویانِ انقلابی و نخبه بوده و هستند؛ شاید یکی از مهمترین عوامل این موضوع رویکردی بود که این حوزه از ابتدا داشت که با شعار «حوزه در خدمت نظام اسلامی» و تحقق منویات رهبری بروز پیدا میکرد.
می توان گفت تجربه مشکوة در مدرسه علمیه علی‌بن‌موسی‌الرضا (علیه السلام)، از حیث داشتن جوّ نخبگانی در بین مراکز مختلف علمی کشور -اعم از دانشگاهی و حوزوی- بسیار موفقیت‌آمیز بوده و چه بسا نخبگان آن نسبت به جمعیت و تعداد اندک دانش پژوهان آن، بی نظیر بوده است.
تاکنون حدود 320 نفر در این مدرسه پذیرفته شده‌اند که در این بین، افراد متعددی مشاهده میشوند که دارنده مدال طلا و نقره المپیادهای مختلف کشوری، رتبه های تک رقمی و دو رقمی کنکور در مقاطع مختلف، مقام های برتر پژوهشی در جشنواره های معتر علمی هستند.
حدود 42 نفر از طلاب این مدرسه از دانشگاه صنعتی شریف، 35 نفر از دانشگاه علم و صنعت، 30 نفر از دانشگاه تهران و 21 نفر از دانشگاه صنعتی امیرکبیر و تعداد زیادی از دانشگاه‌های خواجه نصیر، امام صادق (علیه السلام)، علامه طباطبایی، صنعتی اصفهان و سایر دانشگاه‌های مطرح کشور بوده‌اند.
جمعی از طلاب دوره یک حوزه علمیه مشکوة (وردی سال 1388 مجموعاً 43 طلبه)
جمعی از طلاب دوره دو حوزه علمیه مشکوة (وردی سال 1390 مجموعاً 55 طلبه)
جمعی از طلاب دوره سه حوزه علمیه مشکوة (وردی سال 1392 مجموعاً 38 طلبه)
جمعی از طلاب دوره چهار حوزه علمیه مشکوة (وردی سال 1394 مجموعاً 35 طلبه)
علاوه بر دانشجویان، تعدادی از حوزویان نیز پس از مقایسه روال تحصیل در حوزه علمیه مشکوة با حوزه‌های سابق خود، ترجیح داده‌اند که وارد این حوزه شوند. به دلیل تفاوت برخی برنامه ها و کتب درسی مشکوة با سایر حوزه ها، این افراد پس از ورود به مشکوة می بایست از پایه اول شروع به تحصیل کنند. هر چند اگر درسی از دروس مشکوة را سابقا خوانده باشند، این امکان فراهم است که آن درس را با امتحان و به صورت تطبیق درس خوانده شده با دروس مشکوة، زودتر از موعد بگذرانند و جلو بیفتند.
علاوه بر دانشجویان و طلاب، از سال 1398 مطابق قواعد داخلی حوزه علمیه مشکوة، هر ساله تعدادی ورودی که از دیپلم وارد طلبگی شده‌اند به این مدرسه می‌آیند. این طلاب در واقع فارغ التحصیلانِ مدرسه صدر بازار هستند که پس از اتمام پایه چهارم باید سطح دوی خود را در مدارس دانشگاهی پیگیری نمایند. طی دو سال گذشته عمده طلاب فارغ التحصیل این مدرسه ترجیح داده‌اند تحصیل خود را در مدرسه علی بن موسی الرضا (علیه السلام) پی بگیرند.
اساتید اخلاق، اساتید راهنما و اساتید دروس
رویکرد اصلی مدرسه در زمینه درس اخلاق، استفاده از محضر استاد جاودان و استاد تحریری است به طوری که از روزهای آغازین تشکیل حوزه علمیه مشکوة بارها استاد جاودان در این مدرسه حاضر شده اند و طلاب مدرسه نیز به صورت مستمر در جلسات این اساتید شرکت می کنند. سعی شده است با همکاری طلاب محترم امکان ایاب و ذهاب به جلسات اخلاق این بزرگواران را فراهم نماید تا طلاب بتوانند از محضر ایشان استفاده نمایند.
البته به صورت مناسبتی از اساتید و بزرگان حوزه نیز استفاده می شود که از این موارد می توان به دیدار اختصاصی با رهبر معظم انقلاب (مد ظله العالی)، آیه الله سبحانی، علامه مصباح و ... اشاره کرد.
یکی از ویژگیهای مدرسه مشکوة توجه به اصالت دوره های تحصیلی است. هر دوره متشکل از کلیه طلابی است که در یک سال با یکدیگر وارد مدرسه شده اند. جهت شکل گیری و تثبیت هویت دوره ای و همچنین هدایت و راهنمایی طلاب هر دوره، فردی به عنوان استاد راهنمای دوره انتخاب می شود. هم اکنون اساتید راهنمای مدرسه مشکوة همگی از فارغ التحصیلان موفق مشکاتی هستند که در کنار طلاب هر دوره به تمشیت امور ایشان می پردازند. حجج اسلام آقایان مجید جلیلی، محمد علی مفیدی، محمد رضا مؤمنی، محمد کربلایی، محمد مهدی حاجی پور، محسن علیزاده، سید ابوالحسن میرخلیلی، محمد سجاد احمدی، عرفان قدیری و حمید جلالی اساتید راهنمای مدرسه هستند.
با توجه به اهتمام و جدیت طلاب مدرسه در فراگیری علوم حوزوی، اساتیدی که برای کلاسها دعوت می شوند عمدتاً از اساتید مطرح و صاحب فضل حوزه ها هستند که بتوانند پاسخگوی نیازهای علمی طلاب محترم باشند. علاوه بر اساتید قوی تهرانی، تعداد زیادی از اساتید دروس سطوح عالی این حوزه از قم تشریف می آورند که بعضاً دارای کرسی درس خارج نیز هستند.
برنامه آموزشی
همانطور که اشاره شد یکی از دغدغه های اولیه مشکوة، ایجاد تحول و تغییر در برنامه آموزشی حوزه جهت کوتاه، کارآمد و به روز شدن آن بود. بر این اساس طول برنامه تحصیلی در این حوزه به این صورت است که سطح یک را در 4 سال و سطح دو و سه را در 3 سال آموزش می بینند. (در عمده مدارس حوزوی این سه سطح طی حداقل 10 سال فراگرفته می شود). علاوه بر طول مدت تحصیل، تغییر برخی دروس و تغییر منابع و کتب درسی نیز در مدرسه مشکوة انجام گرفته است.
با تصویب مرکز تخصصی مشکوة که شعبه تهران آن در مدرسه علی بن موسی الرضا (علیه السلام) مستقر است امکان گذراندن یک رشته تخصصی سطح چهار نیز در این مدرسه وجود دارد که نوعاً 4 سال طول می کشد (که البته باید مبتنی بر قواعد آموزشی مصوب هیأت امنا باشد و ممکن است متناسب با رشته تخصصی و نیازهای پیرامونی، این عدد متغیر باشد).
در ادامه با برنامه های علمی، تربیتی و هویتی و امکانات این مدرسه بیشتر آشنا می شویم.
دوره سطح
پس از اجرای 10 ساله اولین برنامه مشکوة -که توسط اساتید برجسته و تحول خواه حوزوی طراحی شده بود- از سال 1398 در مدرسه علی بن موسی الرضا (علیه السلام) طرح «مدرسه الگو» اجرا می شود که حاصل بیش از سه سال (4000 نفر-ساعت) کار کارشناسی، مصاحبه با کارشناسان و بررسی طرحها و تجربیات سایر مدارس موفق کشور است.
سابقه این طرح بدین صورت است که از سال 1391 یک کار تحقیقاتی و روشمند بر روی فرمایشات مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) انجام شد و کلیه بیانات ایشان در رابطه با حوزه علمیه مورد بررسی قرار گرفت و از مجموع این بررسی ها، یک سند راهبردی تحت عنوان «برنامه ریزی راهبردی حوزه علمیه بر اساس بیانات رهبری» تدوین شد. این کار حدود 3 سال و با فعالیت طیف زیادی از طلاب و اساتید مشکاتی انجام شد.
با حمایت آیه الله اعرافی (مدیر حوزه های علمیه) و راهنمابی جناب حجة الاسلام و المسلمین آقای رجایی نیا (مدیر وقت مرکز برنامه ریزی راهبردی حوزه های علمیه) پروژه «مدرسه الگو»، برای عملیاتی نمودن این سند راهبردی آغاز شد.
در واقع تحقق منویات رهبری که در این سند جمع آوری شده بود نیاز به دو پایه اساسی داشت:
- گفتمان سازی در بین طلاب، اساتید و مدیران حوزه
- طراحی برنامه عملیاتی و دقیق که قابلیت اجرا داشته باشد
برای انجام گفتمان سازی منویات رهبری، کتابی تحت عنوان «درسنامه حوزه عصر امام ره» طراحی شد که علاوه بر اینکه متن کلاسهای هویتی در مدرسه مشکوة است، مورد استفاده اساتید و کارشناسان امر قرار گرفته است.
«مدرسه الگو» نیز در پاسخ به نیاز دوم یعنی برنامه عملیاتی این منویات انجام شد. در این طرح بیش از 220 مصاحبه با اساتید و کارشناسان، بیش از 80 مصاحبه با طلاب، بیش از 12 مورد بررسی مدارس علمیه موفق در سراسر کشور و بیش از 50 طرح علمی و تربیتی بررسی شده اند. لازم به ذکر است تیم مدرسه الگو متشکل از 17 لجنه تخصصی بوده که در مجموع حدود 40 نفر از اساتید و طلاب مشکاتی در آن مشغول به فعالیت بوده اند.
مهمترین خروجی های مدرسه الگو عبارتند از:
- ارکان جهت ساز (شامل 7 سند راهبردی: ارزشهای اساسی، رسالت، آرمان و چشم انداز، اهداف، راهبردها، سیاستها و اقدامات کلان)
- الگوی جامع برنامه ریزی تربیت محور (یک الگوی کامل و بدیع برای برنامه ریزی شامل: مبانی، اصول، شیوه هدفگذاری، مدل لحاظ مخاطبان مختلف، نحوه تدوین محتوا و انتخاب روشهای متناسب)
- اسناد بالادستی نظام علمی (شامل اهداف، راهبردها و سیاستها)
- اسناد 11 شاخه علمی (قرآن، فقه، اصول فقه، حدیث، علوم حدیث و رجال، کلام، فلسفه،منطق، علوم انسانی، تاریخ و ادبیات عرب) که هر سند شامل موارد زیر است:
- اهداف شاخه
- راهبردهای شاخه
- برنامه های شاخه (در هر بسته آموزشی یا درس موارد زیر به صورت تفصیلی ذکر شده است: سرفصل ها، منابع اصلی و منابع بدیل، بودجه بندی آموزش به صورت واحدی و ساعت درس و مباحثه، روش های آموزشی، روشهای ارزیابی و شاخصهای ارزیابی به تفکیک هر سرفصل)
- اسناد 6 شاخه تربیتی (تهذیبی-اخلاقی، معرفتی-اعتقادی، سیاسی-اجتماعی، سلامت و نشاط، تبلیغی و مهارتها) که هر سند شامل موارد زیر است:
- اهداف شاخه
- راهبردهای شاخه
- برنامه های شاخه (که در مورد سرفصلها، منابع و روشهای اجرا و ارزیابی توضیح داده است)
- دفترچه هدایت تحصیلی (شیوه های صحیح تحصیلی و قواعد و آیین نامه های علمی)
- سند رشد و هدایتگری تحصیلی (روند رشد هویتی طلاب از شکل گیری زی طلبگی تا جهت گیری تخصصی)
الف) مهمترین ویژگی‌ها و امتیازات برنامه علمی مدرسه الگو
در اینجا به برخی از ویژگیهای مهم برنامه علمی اشاره می‌کنیم.
- برنامه‌ریزی بر اساس منطق راهبردی و نیاز واقعی در تمامی شاخه ها با بهره مندی از نظرات بهترین متخصصان و صاحب نظران هر شاخه
شامل: تدوین اهداف شاخه، تعیین جایگاه شاخه علمی در اهداف کلان، تعریف راهبردهای رسیدن به اهداف و تدوین بسته های آموزشی متناسب با اهداف
- برنامه‌ریزی بر مبنای «الگوی جامع برنامه ریزی تربیت محور»
شامل:
- توجه همه جانبه به کلیه ساحتها و ابعاد «دانشی، مهارتی، روانی و احساسی» و تنظیم اهداف و ارزیابی جامع بر مبنای آنها
- ارائه سیر دروس بر اساس لایه ها و سطوح دانشی و رعایت فاصله منطقی بین سطوح
- توجه به تفاوت‌های طلاب در تعیین محتوا و ارائه منابع و متون مختلف با حفظ و تاکید بر منابع و تراث گرانسنگ و متون کارآمد قدیم و افزودن منابع و متون مناسب نوین
- انتخاب قالب ها و روش های مناسب و متناسب برای ارائه دروس با حفظ و تاکید بر روشها و قالبهای کارامد سنتی و افزودن روشها و قالب های نوین آموزشی
- حفظ تمرکز علمی طلاب به وسیله زمانبندی مناسب در ارائه دروس و بودجه بندی آموزشی آنها
- کاهش تعدد دروس (آیتم درسی) در هر ترم
- بالا بردن بهره‌وری آموزشی در راستای استفاده بهینه از تعطیلات با اضافه کردن بازه تابستان به بازه‌های آموزشی
با توجه به اینکه ماه مبارک رمضان که جزء بازه های تبلیغی محسوب می شود و عملا بازه آموزشی بحساب نمی آید از تعطیلات تابستانی خارج شده است، مقدار ایام تعطیلی سال افزایش یافته و این اوقات عملاً برای طلاب به اوقاتی کم استفاده و بعضا بدون استفاده تبدیل شده است. لذا در برنامه مدرسه الگو، هر سال تحصیلی از 3 بازه آموزشی تشکیل میگردد که شامل 2 نیم سال تحصیلی و یک بازه تابستانی می شود، که تعریف این بازه علاوه بر اینکه باعث کاهش فشار و تعدد عناوین دروس در طی سال و در نهایت افزایش بهره‌وری آموزشی می شود، همچنین باعث ایجاد هرچه بیشتر احساس مفید و موثر بودن برای طلاب می گردد.
- طراحی برنامه 4 سال اول به صورت مشترک برای تمام ماموریت های مصوب هیات امناء
با توجه به مصوبه هیات امنای مشکات، 3 ماموریت برای دوره سطح طلاب مشکات تصویب شده است که با توجه به این مصوبه، در برنامه مدرسه الگو مقرر شده است که همه طلاب در 4 سال اول که معادل سطح یک حوزه می باشد، به صورت عمومی و مشترک درسها را بگذرانند و از شروع سال 5 با انتخاب یکی از 3 ماموریت دروس مربوط به آن ماموریت را پیگیری نمایند. لازمه این امر آن است که دروسی که در 4 سال اول در هر شاخه علمی قرار داده شده است، دروسی باشند که در بین هر 3 ماموریت بصورت مشترک تعریف شده باشند و این مهم در برنامه مدرسه الگو لحاظ گردیده است.
- کاهش واحدها و دروس از سال پنجم به بعد با رعایت شیبی ملایم
با توجه به اینکه چهار سال اول بعنوان دوره عمومی طلاب طراحی شده است و در این دوره هویت طلبگی با گذراندن دروس پایه شکل میگیرد و تثبیت می شود، لذا از شروع سال پنجم (شروع سطح 2 با ماموریت انتخاب شده از سمت طلبه) ، واحدهای درسی طلبه با رعایت شیبی ملایم کاهش یافته تا هم مباحث سطح دو با عمق بیشتری تحلیل و بررسی شود و هم طلبه بتواند جهت فعالیت های تبلیغی، پژوهشی و ... بهتر برنامه ریزی نماید.
- رفع ابهامات برنامه در همه شاخه ها و تدوین شناسنامه جامع برای تمامی دروس
- استاندارد سازی محتوا ها و روش های تدریس در هر درس و همچنین استانداردسازی روش های ارزیابی دروس بر اساس شاخصهای ارزیابی تدوین شده در هر درس
از نواقص برنامه موجود، نبود چارچوبی مشخص و رویه ای واحد در ارائه مطالب در کلاس درس می باشد بطوریکه در درسی واحد، اساتید بعضاً با اهداف متفاوت، شیوه ها و حتی سطوح محتوایی مختلف به ارائه مطالب می پردازند و در مقاطع ارزیابی نیز بنا به سلیقه خود عمل میکنند. در صورتی که این اقدام با لحاظ تفاوت در مخاطبین و بر اساس سیاستی دقیق و بر مبنای تأمین اهداف دروس اجرا می گردید می توانست برکات خوبی به همراه داشته باشد لکن از آنجایی که صرفاً اقدامی سلیقه ای بود گاهی اهداف اصلی درس را تحت الشعاع قرار داده و آسیب می رساند. لذا در برنامه مدرسه الگو سعی شده است با ارائه سبک های مختلف تدریس و تدوین شاخصهای ارزیابی برای هر درس این نقیصه برطرف گردد.
- ایجاد هماهنگی حداکثری بین برنامه های شاخه های مختلف مانند علوم عقلی، قرآن، حدیث و علوم انسانی جهت هم افزایی بین مطالب شاخه ها و جلوگیری از تزاحمات احتمالی
- طراحی برنامه هر شاخه بر اساس تدوین پیش نیازها و فراهم کردن امکان انتخاب واحد توسط طلبه بصورت آزادانه در چارچوب تعیین شده
- تقویت جایگاه قرآن و سنت در برنامه ریزی تحصیلی
- اهتمام ویژه به عنصر فقاهت از طریق ارتقای کیفی برنامه فقه و اصول
از آنجا که این برنامه برای ماموریت اول مشکات یعنی تربیت محققان و فضلاي مهذب و کارآمد در حد اجتهاد به منظور توليد و توسعه علم ديني به ويژه در حوزه علوم انساني اسلامي در جهت نظريه‌پردازي و نظام‌سازي طراحی شده است و در این ماموریت عنصر فقاهت نقش مهمی را ایفا میکند لذا در برنامه مدرسه الگو سعی شده است با ارتقای کیفی برنامه فقه و اصول و افزایش اتقان آن، گامی مهم جهت نیل به هدف و ماموریت مذکور برداشته شود.
- ارتقاء کمی و کیفی جایگاه علوم عقلی (دروس فلسفه و کلام) به عنوان عنصری مهم در تولید محتوای علوم انسانی اسلامی
ب) جداول مربوط به شاخه های علمی
برنامه تربیتی
برنامه هویتی
امکانات علمی، رفاهی و ورزشی
- وسعت جغرافیایی حدود 4.5 هکتاری
- مرقد مطهر شهید گمنام و حسینیه وسیع
- دارای 44 حجره، 11 مدرس، اتاقهای اساتید و اداری
- 48 واحد مسکونی جهت طلاب و پارک بازی کودکان
- کتابخانه، سالن اجتماعات و سالن مطالعه
- اتاقها و میزهای تخصصی (علاوه بر مرکز تخصصی)
- دو زمین فوتبال، یک زمین والیبال، زورخانه و سالن بدنسازی
- باغهای میوه با بیش از 600 اصله درخت مثمر
- آشپزخانه، پارکینگ و فضای اردوگاهی
- سالن تلویزیون، آبدارخانه طلاب و اتاق لباسشویی و اتو
تغذیه
مدرسه علمیه علی‌بن‌موسی‌الرضا (علیه السلام) سعی دارد با ارائه غذا در هفت روز هفته آن هم سه وعده و به صورت رایگان دغدغه ذهنی طلاب را کمتر نماید تا بتوانند با فراغت بیشتری به بحثهای علمی و پژوهشی و سایر وظایف طلبگی بپردازند (البته جهت جلوگیری از اسراف، ارائه غذا منوط به رزرو در سامانه اینترنتی رزرو غذا است). کیفیت غذا نیز دارای حد قابل قبولی است. یکی از دلایل کیفیت غذا در این مرکز وجود آشپزخانه اختصاصی درون خود مدرسه است. اینکه غذا به صورت انبوه و برای مراکز و مدارس مختلف در یک آشپزخانه واحد طبخ نمی شود باعث افزایش کیفیت و امکان نظارت بر کیفیت غذا و مدیریت آن و ارائه مستقیم پیشنهادات و انتقادات به مسئولین مربوطه میشود.
سرویس ایاب و ذهاب
از آنجایی که در منطقه ای که مدرسه علی‌بن‌موسی‌الرضا (علیه السلام) در آن واقع شده زیرساخت‌های مناسبی برای حمل و نقل عمومی دیده نشده به همین منظور طلاب مدرسه با ایجاد شبکه‌ای بین خود شرایطی را فراهم آورده اند که تا حد قابل قبولی همه طلاب بتوانند با استفاده از وسایل نقلیهِ شخصی طلابی که این امکان را دار هستند در رفت و آمد خود تسهیل ایجاد نمایند. همچنین مدرسه کمک هزینه‌ای به منظور تسهیل در رفت و آمد طلاب در نظر گرفته است.